Nền tảng kỹ thuật đầu tiên trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

Môi trường mạng mở ra nhiều cơ hội học tập, giải trí và phát triển cho trẻ em, nhưng cũng tiềm ẩn vô số rủi ro từ thông tin xấu, độc hại đến các hành vi quấy rối, bạo lực mạng, xâm hại, lừa đảo... trẻ em không thể nhận thức, nhận diện, tự bảo vệ mình. Không những thế, xu hướng lừa đảo, tấn công vào nhóm yếu thế trên môi trường mạng như trẻ em, người già... có xu hướng ngày càng gia tăng.

Mới đây, Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam cùng các doanh nghiệp an toàn thông tin Việt Nam đã nỗ lực xây dựng bộ tiêu chuẩn cơ sở TCCS:03/2024-VNISA về yêu cầu kỹ thuật cơ bản đối với sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Đây được xem là bước khởi đầu để phát triển hệ sinh thái bảo vệ trẻ em trên mạng tại Việt Nam hiện nay

Bà Đinh Thị Như Hoa, Trưởng phòng Kiểm định Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC), Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho hay, dù chưa có số liệu thống kê cụ thể về thị trường sản phẩm bảo vệ trẻ em tại Việt Nam, song hiện nay, hầu hết phụ huynh, giáo viên đều đang có nhu cầu sử dụng các sản phẩm tốt để bảo vệ, quản lý việc sử dụng Internet của trẻ em.

Thực tế, thị trường sản phẩm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng tại Việt Nam đã có nhiều giải pháp. Bên cạnh các sản phẩm của nước ngoài cũng đã có sự xuất hiện các giải pháp đến từ những doanh nghiệp trong nước như: SafeGate Family của SCS, Mobile Guard của CyRadar, Cyber Purify, V-Safe...

Theo bà Hoa, đây là tín hiệu đáng mừng, thể hiện sự vào cuộc của các doanh nghiệp trong và ngoài nước trong việc phát triển sản phẩm an toàn bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, góp phần vào sự nghiệp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Ông Nguyễn Đức Tuân, Quyền Giám đốc Trung tâm VNCERT/CC, Cục An toàn thông tin chia sẻ, việc ban hành bộ tiêu chuẩn cơ sở TCCS:03/2024 về sản phẩm trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng là nền tảng cơ bản, tạo tiền đề cho các doanh nghiệp, tổ chức trong nước định hướng phát triển các sản phẩm Make in Viet Nam chất lượng tốt, vươn tầm quốc tế. Bộ tiêu chuẩn cơ sở cũng giúp các doanh nghiệp nước ngoài đánh giá lại mức độ phù hợp khi cung cấp các sản phẩm tại thị trường Việt Nam.

Bà Nguyễn Thu Hà, Tổ chức World Vision Việt Nam nêu ý kiến, cần có cơ chế và để phát huy được vai trò, trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp trong phát triển giải pháp, sản phẩm cho trẻ em. Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam và các đơn vị khác làm cầu nối để các sản phẩm thiết kế hài hoà được lợi ích của doanh nghiệp cũng như nhu cầu và mong muốn của trẻ em, gia đình, cộng đồng.

Từ thực tế, bà Hà cho rằng, khi dùng sản phẩm, giải pháp nếu thấy lỗi hay cuộc gọi lừa đảo thì cần cho phép báo cáo ngay trên sản phẩm, dịch vụ. Theo đó, doanh nghiệp khi thiết kế sản phẩm cần lưu ý đến việc này để có thể thu thập được các phản hồi, mong đợi và đáp ứng nguyện vọng của người dùng.

Cục An toàn thông tin cần có cơ chế thúc đẩy, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này để đảm bảo có nhiều sản phẩm, dịch vụ và kiến tạo môi trường cho trẻ tốt nhất. Đồng hành với việc kiến tạo môi trường, các tổ chức phi chính phủ sẽ là cầu nối từ Chính phủ đến doanh nghiệp làm sản phẩm, giải pháp tạo nên thế kiềng “3 chân” để phát triển sản phẩm, giải pháp phù hợp cho trẻ.

Có thể nói, sản phẩm bảo vệ trẻ em là công cụ hữu hiệu để bảo vệ trẻ trước các nội dung độc hại trên môi trường mạng, ngăn chặn các nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân của trẻ, phòng ngừa các thủ đoạn, hành vi lạm dụng, lừa đảo, phạm pháp nhắm tới trẻ em, tạo điều kiện cho trẻ có công cụ để phản ánh các hành vi xâm hại.

Nghiên cứu của McAfee cho thấy, 35% trẻ em báo cáo bị bắt nạt trực tuyến ít hơn sau khi gia đình bắt đầu sử dụng phần mềm kiểm soát. Đối với cha mẹ, sản phẩm bảo vệ trẻ em giúp quản lý nguồn thông tin mà trẻ tiếp cận, thời gian trẻ sử dụng Internet, cảnh báo các nguy cơ trẻ có thể gặp phải, qua đó có các biện pháp xử lý kịp thời.

Trước đó, ngày 25/6, tại Hà Nội, Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam tổ chức công bố tiêu chuẩn cơ sở TCCS:03/2024-VNISA về yêu cầu kỹ thuật cơ bản đối với sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Đây là một hoạt động thiết thực của Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam để triển khai Chương trình bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 - 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 1/6/2021.

Thanh Minh