Biến đổi khí hậu là thách thức nghiêm trọng đối với nhân loại

Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia dễ bị tổn thương nhất

Ngày 23/3 tại TP Hòa Bình,ếnđổikhíhậulàtháchthứcnghiêmtrọngđốivớinhânloạ tỉnh Hòa Bình, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức Lễ phát động quốc gia hưởng ứng Ngày nước thế giới (22/3), Ngày Khí tượng thế giới (23/3) và Chiến dịch giờ trái đất năm 2023.

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân nhấn mạnh, biến đổi khí hậu được xem là thách thức nghiêm trọng đối với nhân loại trong thế kỷ XXI với những tác động tiêu cực, đe dọa đến các hoạt động phát triển bền vững.

Các báo cáo về tình trạng khí hậu toàn cầu của Tổ chức Khí tượng thế giới thể hiện những thay đổi của hệ thống khí hậu trong những năm qua, các chỉ số về nồng độ khí nhà kính, nhiệt độ bề mặt, sức nóng của đại dương, axit hóa đại dương, băng tan và mực nước biển dâng, đều ở mức cao kỷ lục tại thời điểm quan trắc.

"Biến đổi khí hậu đang gây ra nhiều hiện tượng thời tiết và khí hậu khắc nghiệt hơn, các đợt nắng nóng kéo dài với cường độ cao hơn, lượng mưa lớn hơn và hạn hán cũng nghiêm trọng hơn", ông Nhân chia sẻ.

Theo Liên Hợp Quốc, tài nguyên nước là một phần cơ bản của tất cả các khía cạnh của cuộc sống, gắn bó chặt chẽ với các giá trị xã hội, văn hóa, kinh tế và chính trị, thông qua mối liên kết chặt chẽ với khí hậu, năng lượng, môi trường, an ninh lương thực... Tài nguyên nước là yếu tố quan trọng nhất để đạt được các chỉ tiêu phát triển bền vững, bao gồm cả những mục tiêu trong Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững.

Vì vậy, chủ đề Ngày Nước thế giới năm 2023 là "Thúc đẩy sự thay đổi"; Ngày Khí tượng thế giới là "Thông tin thời tiết, khí hậu và tài nguyên nước góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho hôm nay và mai sau", và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2023 với chủ đề "Thời khắc quan trọng cho Trái đất" có sự gắn kết chặt chẽ với nhau trong các khía cạnh về môi trường - tài nguyên - sinh thái.

"Thời tiết, khí hậu và vòng tuần hoàn của nước không phân biệt ranh giới quốc gia. Các thông điệp nêu trên nhằm nhấn mạnh đây là thời điểm chúng ta cần thay đổi để đảm bảo các mục tiêu toàn cầu về thời tiết, khí hậu và tài nguyên nước, biến đổi khí hậu; kêu gọi toàn thể cộng đồng hợp tác hành động, thể hiện vai trò và trách nhiệm trước sự tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu", Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nói.

Ông dẫn chứng, Báo cáo "Biến đổi khí hậu 2022: Tác động, Thích ứng và Tình trạng dễ bị tổn thương" do Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu thực hiện đưa Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia dễ bị tổn thương nhất và cần thúc đẩy các giải pháp thích ứng ngay từ bây giờ. Nông nghiệp và an ninh lương thực, các hệ sinh thái tự nhiên, tài nguyên nước, sức khỏe cộng đồng... đang đối mặt trước những thách thức của thiên tai bất thường, thời tiết cực đoan và ngày càng khó dự đoán.

Ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu ngày một tốt hơn

Để chuyển hóa những thách thức và lan tỏa hưởng ứng chủ đề Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới và Chiến dịch Giờ Trái đất năm 2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị các cấp Bộ, ngành, địa phương thống nhất hành động, triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm.

Trước hết, rà soát, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; nội luật hóa những nội dung điều ước, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam đã tham gia. Xây dựng kế hoạch cụ thể từ các Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp để triển khai có hiệu quả cam kết của Chính phủ.

"Để thiết thực hưởng ứng Chiến dịch giờ trái đất năm 2023, tất cả chúng ta cùng hành động tắt đèn và các thiết bị điện không cần thiết khác vào lúc 20h30 - 21h30 ngày 25/3 trên khắp mọi miền của Tổ quốc", ông Nhân mong mỏi.

Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị tăng cường công tác tuyên truyền, truyền thông phổ biến pháp luật liên quan tới khí tượng thủy văn, nhất là tại các khu vực dễ bị tổn thương bởi các hiện tượng thời tiết cực đoan. Đẩy mạnh lối sống xanh và thân thiên môi trường, thiên nhiên, phát triển bền vững.

Nghiên cứu, áp dụng các giải pháp để tăng cường khả năng trữ nước ngọt, giảm dần việc khai thác nước dưới đất. Áp dụng các giải pháp lưu giữ nước mưa ở các khu đô thị, dân cư tập trung nhằm giảm bớt tình trạng ngập úng. Đặc biệt quan tâm giải pháp về quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên nước gắn với công tác bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu.

Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới "Công nghệ 4.0"; thu thập và khai thác thông tin từ vệ tinh đáp ứng yêu cầu theo dõi từ xa, từ sớm, nhất là dự báo bão, áp thấp nhiệt đới, gió mùa, phục vụ hiệu quả các hoạt động phát triển kinh tế của đất nước

"Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cơ quan Khí tượng Thủy văn quốc gia với cơ quan quản lý thiên tai, quản lý tài nguyên nước cũng như chính quyền địa phương và các bên liên quan để phòng ngừa, sẵn sàng và ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu ngày một tốt hơn", ông Nhân yêu cầu.

"Miệt mài cống hiến vào công cuộc giảm nhẹ rủi ro thiên tai"

Ông Trần Hồng Thái - Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn cho rằng, ngày hôm nay mang một ý nghĩa đặc biệt, đánh dấu 150 năm ngày thành lập tiền thân của Tổ chức khí tượng Quốc tế - WMO; đồng thời là dấu mốc chào mừng 5 năm thành lập, tái thành lập Tổng cục Khí tượng Thủy văn.

"Đây cũng là thời điểm Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa qua đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị Bộ trưởng về "Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á" ở Thủ đô Tokyo - Nhật Bản để thúc đẩy hợp tác khu vực nhằm phát triển và sử dụng công nghệ giảm phát thải carbon, bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững tại châu Á. Là thời điểm Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đang dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị Liên hợp quốc tại New York - Mỹ để rà soát toàn diện giữa kỳ việc thực hiện các mục tiêu của Thập kỷ hành động "Nước vì sự phát triển bền vững" giai đoạn 2018-2022", ông Trần Hồng Thái thông tin.

Trong bối cảnh này, Tổng cục trưởng Trần Hồng Thái khẳng định những cán bộ của ngành khí tượng, thủy văn cùng với cán bộ trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên nước, cũng như truyền thông vẫn đang tiếp tục miệt mài cống hiến công sức của mình để góp phần vào công cuộc giảm nhẹ rủi ro thiên tai và phát triển bền vững kinh tế xã hội.

"Đây là niềm vui to lớn của tất cả các cán bộ, công nhân viên chức, người lao động trong ngành khí tượng thủy văn, lĩnh vực biến đổi khí hậu, tài nguyên nước nói riêng và của toàn ngành tài nguyên môi trường nói chung", ông nói.

"Chúng ta sẽ cùng nhau lan tỏa những thời khắc đầy ý nghĩa ngày hôm nay, tạo thành hiệu ứng lan tỏa chuỗi các hoạt động nhằm giảm nhẹ rủi ro thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu và các hành động, thói quen tiết kiệm điện để hướng tới phát thải ròng bằng 0, cùng hiện thực hóa khát vọng hùng cường của Việt Nam", ông Trần Hồng Thái nói tiếp.

Ông Thái hi vọng qua buổi lễ phát động này, toàn thể các tổ chức chính trị, xã hội, tất cả người dân, cộng đồng và doanh nghiệp trên toàn quốc sẽ "đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu" với nhân dân trên toàn thế giới xây dựng một Trái đất an toàn, phát triển bền vững gắn liền với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, sẵn sàng phòng, chống thiên tai tích cực và hiệu quả./.