Do đó,ếngồngiaothô tiếng ồn trong hoạt động giao thông đô thị dù được ví như kẻ sát nhân giấu mặt nhưng lại thiếu các giải pháp về chính sách, công nghệ và kỹ thuật để giải quyết.
"Khi dừng chờ đèn đỏ khoảng 100 giây, nó dồn về một lượng xe rất đông, người ta ở rất gần nhau thì tiếng ồn từ những chiếc ô tô, xe máy cùng nổ máy một lúc như vậy thành tiếng rất to, mình rất mệt nhưng phải chịu thôi".
"Rất là mệt mỏi, vào giấc ngủ trưa hay buổi đêm đều không thể ngủ được vì tiếng động cơ và còi xe liên tục, nhà lại có trẻ con nên không chỉ người lớn mà trẻ con cũng hay giật mình".
"Nhà mình gần mặt đường nên chịu nhiều loại tiếng ồn từ xe cộ, đặc biệt là từ các xe chở vật liệu xây dựng, ban đêm ông bà thường mất ngủ, các cháu gào khóc vì không ngủ được".
Đây là ý kiến của nhiều người dân về sự mệt mỏi khi bị tra tấn bởi màn hợp âm đến từ động cơ xe máy, ô tô, tiếng còi của nhiều loại phương tiện trên đường.
Tiếng ồn tại các khu vực nội thành Hà Nội đều vượt quá mức cho phép
Cách đây ít lâu, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế) đã khảo sát tiếng ồn tại 12 đường và nút giao thông chính tại nội thành Hà Nội. Kết quả thu được cho thấy, tiếng ồn tại các khu vực này đều vượt mức cho phép.
PGS.TS Doãn Ngọc Hải, Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường đánh giá, ô nhiễm tiếng ồn từ giao thông có thể ảnh hưởng tới sức khỏe và hành vi của con người theo nhiều cách khác nhau, như mất ngủ, khó chịu, khó tiêu, huyết áp cao, bệnh tim và bệnh điếc.
Nếu thường xuyên di chuyển và chịu nhiều tiếng ồn lớn sẽ khiến khả năng tập trung của cơ thể bị giảm, dễ bị kích động và mất dần khả năng tự kiềm chế. Đồng thời, sức đề kháng của cơ thể cũng yếu đi, mà thể hiện rõ nhất là khả năng miễn dịch kém.
Cũng theo PGS.TS Doãn Ngọc Hải, dù tiếng ồn từ các loại phương tiện là một dạng ô nhiễm môi trường rất nguy hại nhưng lại ít được quan tâm so với các loại ô nhiễm khác: "Ô nhiễm tiếng ồn không phải là vấn đề mới nhưng không thể giải quyết bởi gặp nhiều vấn đề khó khăn, chúng ta có đặc thù là giao thông tập trung, đường xá đan xen và đông phương tiện nên rất khó giải quyết triệt để.
Nhiều giải pháp đã được đưa ra nhưng đều là giải pháp khó làm như giải pháp quy hoạch, giải pháp kiểm định phương tiện, tất cả những giải pháp này đều cần thời gian và tài chính mà chúng ta không thể chờ đợi được".
Ông Hoàng Dương Tùng, Nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) cũng cho biết, hiện nay việc xử lý vi phạm về ô nhiễm tiếng ồn do phương tiện gây ra khó hơn rất nhiều so với những loại ô nhiễm hữu hình…
Bởi thực tế, rất khó có thể "bắt tận tay" những vi phạm vì không thể biết được lúc nào họ bóp còi hơi, hoặc gây tiếng ồn, mặt khác, các phương tiện giao thông thì thường xuyên di chuyển nên rất khó theo dõi, phát hiện và xử lý.
"Hiện nay các phương tiện để đo tiếng ồn chưa phổ biến, chúng ta chỉ thỉnh thoảng đo theo đợt nên tôi thấy rất cần các thiết bị đo quan trắc online tự động để thông báo cho người dân và các cơ quan biết độ ồn bao nhiêu, vượt mức bao nhiêu, thậm chí là phát hiện ra những ô tô, xe máy gây tiếng ồn, vượt quá quy định cho phép", ông Hoàng Dương Tùng nói.
Theo ông Trần Trọng Tuấn, giảng viên Đại học Công nghệ Giao thông vận tải, ở các nước trên thế giới đã có những nghiên cứu nhằm đánh giá ảnh hưởng của ô nhiễm tiếng ồn đến sức khỏe con người và người tham gia giao thông.
Tuy nhiên ở Việt Nam việc thực hiện các nghiên cứu như vậy còn ở mức độ hạn chế chủ yếu mới chỉ dừng lại ở việc đo và xác định độ ồn ở một số tuyến phố tại các khu đô thị lớn.
Vì vậy việc nghiên cứu nhằm đánh giá ảnh hưởng của ô nhiễm tiếng ồn giao thông đến sức khỏe những người trực tiếp tham gia, điều hành giao thông là hết sức cần thiết.
Ông Tuấn nhấn mạnh, để hạn chế tình trạng ô nhiễm tiếng ồn trong môi trường giao thông cần có giải pháp tổng thể về nhiều mặt:
"Chính sách thúc đẩy chuyển đổi từ việc sử dụng phương tiện lắp động cơ đốt trong sang phương tiện điện; Chính sách nhằm nâng cao tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu mới và phương tiện đang lưu hành; Tổ chức và quy hoạch giao thông nhằm hạn chế ùn tắc giao thông và nâng cao tiêu chuẩn chất lượng phương tiện, đưa tiêu chí kiểm định về tiếng ồn vào đánh giá kiểm định".
Bên cạnh giải pháp về chính sách, PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, chính sách Tài nguyên và Môi trường cho rằng, cần nâng cao và cụ thể quá trình thực hiện chính sách trước việc nhiều tài xế chưa tự giác, cố tình gây tiếng ồn lớn trong đô thị:
"Thực thi ở đây là kiểm soát hệ thống từ khâu kiểm định xem có đúng quy định không, nếu kiểm định đúng thì lực lượng giám sát trên đường phải xem có chấp hành đúng không. Có những trường hợp phương tiện tháo hết cả bộ phận giảm thanh thì phải bắt và xử lý nghiêm".
Một nghiên cứu tại gần 750 thành phố ở 25 quốc gia châu Âu cho thấy, gần 60 triệu người đang phải sống chung với tiếng ồn quá mức từ giao thông đường bộ. Điều này góp phần làm gia tăng nguy cơ mắc các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng, và gián tiếp gây ra khoảng 3.600 ca tử vong sớm liên quan đến bệnh tim mỗi năm.
Trong khi đó, thủ đô Paris của Pháp, một trong những thành phố ồn ào nhất châu Âu đã phát triển một hệ thống mới giúp phát hiện và hạn chế các tiếng ồn từ xe cộ. Thiết bị này đã được lắp đặt tại một số cột đèn giao thông, nó giống như máy bắn tốc độ và sẽ tự động chụp ảnh biển số xe của phương tiện vi phạm nếu nó quá ồn ào.
Cần nâng cao và cụ thể quá trình thực hiện chính sách trước việc nhiều tài xế chưa tự giác, cố tình gây tiếng ồn lớn trong đô thị
Ô nhiễm tiếng ồn giao thông đang ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, sức khỏe hàng ngày mà đa số chúng ta vẫn đang âm thầm chịu đựng. Nhiều giải pháp cho vấn đề này đã được đưa ra nhưng mới dừng lại ở việc kêu gọi ý thức dùng còi xe trong đô thị, còn những giải pháp về quy hoạch, kiểm xử tra, xử lý thì rất khó thực thi. Do đó, cần sớm có nhận thức đúng về nguy hại từ ô nhiễm tiếng ồn giao thông để có các giải pháp cụ thể, hiệu quả hơn.
Cần xây dựng lộ trình giảm bớt phương tiện cá nhân để giảm bớt áp lực giao thông, nghiên cứu những vật liệu chống ồn để xây dựng đường sá, tường cách âm…
Cùng đến với góc nhìn của VOV Giao thông qua bài bình luận: “Gỡ khó cho việc giảm tiếng ồn giao thông"
Tính đến tháng 11/2022, tổng số phương tiện giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội là hơn 7,7 triệu phương tiện; còn TP.HCM có 8,7 triệu phương tiện. Với số lượng lớn phương tiện như vậy và không ngừng gia tăng chính là nguồn sinh ra ô nhiễm tiếng ồn và có xu hướng ngày càng trầm trọng hơn.
Trong khi người dân thường không nhận ra hoặc đã quen với tiếng ồn từ đường phố nên dường như chấp nhận chung sống với nó thì những người làm chính sách, làm công tác quản lý cũng không nhận rõ tác hại nguy hiểm của những tiếng ồn đó để có giải pháp tương xứng.
Do đó, vấn đề trước tiên nằm ở việc, cơ quan chức năng, ngành y tế cần có nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng xem tiếng ồn từ hoạt động giao thông ảnh hưởng cụ thể đến sức khỏe, tinh thần của người tham gia giao thông ra sao và nó tác động trở lại tới an toàn giao thông, tới năng suất lao động và tới sự phát triển bền vững của xã hội như thế nào.
Bắt nguồn từ nhận thức và đánh giá đúng về nguy cơ và thiệt hại do tiếng ồn giao thông gây ra thì chúng ta mới có giải pháp đúng hướng và việc thực thi trên thực tế mới mang lại hiệu quả.
Để hạn chế mức độ ô nhiễm tiếng ồn, nhiều đô thị trên thế giới đã áp dụng một số phương pháp mới như tại châu Âu đưa ra nhiều đạo luật mang tính bắt buộc áp dụng cho các cơ sở sản xuất phương tiện giao thông, quy định những nơi các phương tiện này không được phép đi vào, lắp các thiết bị hấp thụ tiếng ồn, thậm chí phạt nặng những phương tiện không có các chi tiết giảm ồn...
Cùng với đó là việc triển khai hệ thống giúp phát hiện và xử phạt các phương tiện gây tiếng ồn vượt mức cho phép. Những giải pháp tiên tiến này có thể nước ta chưa áp dụng được ngay nhưng cần có định hướng ngay từ bây giờ để quá trình đầu tư cho công nghệ quản lý vận hành giao thông sẽ cập nhật những phương tiện tiên tiến, phù hợp nhất.
Bên cạnh đó, giải pháp hạn chế tiếng ồn cần đặt trong những giải pháp đồng bộ khác về trật tự an toàn giao thông như siết chặt quản lý phần đường, làn đường, siết chặt kỷ cương trong hoạt động giao thông để người lái xe không cần sử dụng còi xe để cảnh báo từ xa.
Một cách hiệu quả nữa để giảm tiếng ồn giao thông là giảm phát thải tiếng ồn tại nguồn như bằng cách thay đổi động cơ vận hành: sử dụng xe điện thay thế xe nhiên liệu hoá thạch, nâng cao tiêu chuẩn tiếng ồn đối với các phương tiện giao thông, thay đổi công nghệ lốp xe, lắp đặt hệ thống giảm âm trong động cơ xe hoặc mặt đường êm hơn…
Trong thời gian tới, chúng ta cũng cần xây dựng lộ trình giảm bớt phương tiện cá nhân để giảm bớt áp lực giao thông, nghiên cứu những vật liệu chống ồn để xây dựng đường sá, tường cách âm…
Những điều này khi được triển khai đồng bộ sẽ giảm thiểu nguồn tiếng ồn từ phương tiện tham gia giao thông, giúp bảo vệ sức khỏe của cộng đồng và sự phát triển bền vững của xã hội./.
